«Ἡ θεία ψυχανάλυση», Α μέρος
Α. ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΩΣ
Ἡ γενική ἐξομολόγηση, δίδασκε ὁ Ὅσιος Γέροντας Πορφύριος, θεραπεύει τόν ἄνθρωπο ὄχι μόνο ἀπό τίς βλάβες τῶν προσωπικῶν του ἁμαρτιῶν ἀλλά καί ἀπό τά ποικίλα ψυχολογικά τραύματα, καθώς καί ἀπό τά βιώματα τῶν προγόνων του.
Γενική ἐξομολόγηση: «Ἡ θεία ψυχανάλυση»
Ἡ γενική ἐξομολόγηση, δίδασκε ὁ Ὅσιος Γέροντας Πορφύριος, θεραπεύει τόν ἄνθρωπο ὄχι μόνο ἀπό τίς βλάβες τῶν προσωπικῶν του ἁμαρτιῶν ἀλλά καί ἀπό τά ποικίλα ψυχολογικά τραύματα, καθώς καί ἀπό τά βιώματα τῶν προγόνων του.
«Νὰ γίνεται, παιδί μου», συμβούλευε ἕνα πνευματικό του παιδί ὁ Ἅγιος, «κατὰ καιροὺς στὴν ζωή μας καὶ μιὰ γενικὴ ἐξομολόγηση, διότι διάφορα ψυχολογικὰ τραύματα ἢ διάφορα σοβαρὰ συμβάντα μᾶς δημιουργοῦν σωματικὲς ἀσθένειες. Στὴν ἐξομολόγηση νὰ μὴ λέμε μόνο τὰ ἁμαρτήματά μας, ἀλλὰ καὶ τοὺς διαφόρους λογισμούς, π.χ. φόβου, λύπης, χαρᾶς, στενοχώριας ποὺ περνᾶμε ἀπὸ διάφορα γεγονότα ἢ συμβάντα, ὅπως σεισμούς, θανάτους, γάμους, ὀλιγοπιστίες κ.λπ.
Ὅταν ὑπηρετοῦσα στὴν Πολυκλινική, ἔβλεπα συχνὰ νὰ συμβαίνει τὸ ἑξῆς:
Ἄρχιζε ὁ γιατρὸς νὰ ἐξετάζει τὸν ἀσθενὴ κι ἐκεῖνος διαμαρτυρόταν καὶ τοῦ ἔλεγε ὅτι δὲν ἦταν σ’ ἐκεῖνο τὸ σημεῖο ποὺ πονοῦσε, ἀλλὰ ἀλλοῦ. Καὶ τοῦ ἔλεγε ὁ γιατρός: “Μπορεῖ ἐσὺ νὰ πονᾶς ἐκεῖ, ἀλλὰ ἀλλοῦ εἶναι τὸ πρόβλημα”. Ἔτσι συμβαίνει καὶ στὴν πνευματικὴ ζωή. Ἐμεῖς νομίζουμε ὅτι ἔτσι εἶναι τὰ πράγματα, ἐνῶ ἀλλοῦ βρίσκονται οἱ αἰτίες γι’ αὐτὰ ποὺ συμβαίνουν μέσα μας καὶ στὴ ζωή μας»[17].
Ἄρχιζε ὁ γιατρὸς νὰ ἐξετάζει τὸν ἀσθενὴ κι ἐκεῖνος διαμαρτυρόταν καὶ τοῦ ἔλεγε ὅτι δὲν ἦταν σ’ ἐκεῖνο τὸ σημεῖο ποὺ πονοῦσε, ἀλλὰ ἀλλοῦ. Καὶ τοῦ ἔλεγε ὁ γιατρός: “Μπορεῖ ἐσὺ νὰ πονᾶς ἐκεῖ, ἀλλὰ ἀλλοῦ εἶναι τὸ πρόβλημα”. Ἔτσι συμβαίνει καὶ στὴν πνευματικὴ ζωή. Ἐμεῖς νομίζουμε ὅτι ἔτσι εἶναι τὰ πράγματα, ἐνῶ ἀλλοῦ βρίσκονται οἱ αἰτίες γι’ αὐτὰ ποὺ συμβαίνουν μέσα μας καὶ στὴ ζωή μας»[17].
Αὐτή ἡ σπουδαία λειτουργία τοῦ Μυστηρίου τῆς ἐξομολόγησης (δηλ. ἡ θεραπεία τῶν ψυχολογικῶν τραυμάτων τοῦ ἀνθρώπου), μᾶς ἀποκαλύφθηκε ἀπό τόν Ἅγιο Πορφύριο.
Μαζί μέ τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν του ὁ ἄνθρωπος λαμβάνει τήν ἴαση ἀπό τίς πληγές πού τοῦ προξένησε ὁ πονηρός, ὁ κόσμος, οἱ γονεῖς του (ἄθελα τους ἤ ἠθελημένα) ἤ καί ἡ δική του ἀμέλεια καί ραθυμία, καθώς καί ἀπό τραύματα πού μπορεῖ νά δημιουργήθηκαν ἀκόμη καί κατά τήν ἐμβρυϊκή ἤ βρεφική του ζωή.
«Τήν ὥρα πού τά λές στόν ἐξομολόγο», δίδασκε ὁ Ὅσιος, «ἔρχεται ἡ Θεία Χάρη καί σέ ἀπαλλάσει ἀπ΄ὅλα τά ἄσχημα βιώματα καί τίς πληγές καί τά ψυχικά τραύματα καί τίς ἐνοχές, διότι, τήν ὥρα πού τά λές, ὁ ἐξομολόγος εὔχεται θερμά στόν Κύριο γιά τήν ἀπαλλαγή σου»[18].
Ὑπάρχουν καταστάσεις πού ζεῖ ὁ ἄνθρωπος ἤ «συμπεριφορές» στίς ὁποῖες ὑποδουλώνεται, οἱ ὁποῖες ὁφείλονται σέ τραύματα τῆς ἐμβρυϊκῆς ἤ παιδικῆς του ἡλικίας.
«Δέν εὐθύνεται μονάχα ὁ ἄνθρωπος», δίδασκε ὁ Ὅσιος «γιά τά παραπτώματά του. Τά λάθη, οἱ ἁμαρτίες καί τά πάθη δέν εἶναι μόνο προσωπικά βιώματα τοῦ ἐξομολογούμενου. Ὁ κάθε ἄνθρωπος ἔχει πάρει μέσα του καί τά βιώματα τῶν γονέων του καί εἰδικά τῆς μητέρας»[19]. Τό πῶς ζοῦσε ἡ μητέρα, τί συναισθήματα βίωνε, ἄν κουραζόταν, πῶς ἦταν τό νευρικό της σύστημα, ὅλα αὐτά ἐπιδροῦν ἀποφασιστικά στό ἔμβρυο.
«Δημιουργεῖται», ἔτσι δίδασκε ὁ Ὅσιος, «μία κατάσταση στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, ἐξαιτίας τῶν γονέων του, πού τήν παίρνει μαζί του σ΄ὅλη του τήν ζωή, ἀφήνει ἴχνη μέσα του καί πολλά πράγματα πού συμβαίνουν στήν ζωή του εἶναι ἀπόρροια τῆς καταστάσεως αὐτῆς. Τά φερσίματά του ἔχουν ἄμεση σχέση μέ τήν κατάσταση τῶν γονέων του. Μεγαλώνει, μορφώνεται, ἀλλά δέν διορθώνεται»[20].
συνεχίζεται...
συνεχίζεται...
Ἀρχιμ. Σάββας Ἁγιορείτης
[17] Ἀνθολόγιο σελ. 175, 174.
[18] Βίος καί Λόγοι Ζ΄, σελ. 370.
[19] Ὅ. π.σελ. 369.
[20] Ὅ. π.σελ. 371.